Die koeël is deur die Kerk(plein)

Die Federasie van Afrikaanse Kultuur-vereniginge (FAK) kan vandag bevestig die vier burgerbeelde op die wêreldbekende Kerkplein, Pretoria, is gevandaliseer.
Die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK) is diep ontsteld oor die onlangse skade wat aan die vier burgerbeelde rondom die Paul Kruger-standbeeld op Kerkplein aangerig is.
Twee geweerkolwe, twee geweerlope en een geweerband is van dié burgerbeelde afgesaag.
Leonie Marais, erfenishulpbronspesialis van die FAK, meen die skade moes onlangs aan die beelde aangerig geword het en sy is diep teleurgesteld oor hierdie vandalisme.
“Ek beskou dit as growwe nalatigheid van die Tshwane-metroraad dat hulle nie die stad se kultuurhulpbronne kan beskerm nie,” sê Marais.
Dr. Danie Langner, besturende direkteur van die FAK, meen dat hierdie kriminele vernietiging van ons erfenisskatte is.
“Hierdie vier beelde is so deel van Pretoria se geskiedenis en landskap. Die skade wat aan hierdie beelde gerig is, is vanuit ’n kunsoogpunt onberekenbaar. As mens gaan kyk na die kriminele vernietiging van kuns en geskiedenis is hierdie net nog ’n voorbeeld,” sê Langner.
Die FAK gaan ’n saak van opsetlike saakbeskadiging by die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) aanhangig maak en eis onmiddellike antwoorde oor die veiligheidsmaatreëls wat by Kerkplein in plek is. Die FAK verwag ’n deeglike ondersoek na hoe hierdie sekuriteitsbreuk in ’n ruimte van so historiese betekenis kon plaasvind.
Die FAK doen ook ’n beroep dat die skade aan hierdie beelde spoedig herstel móét word. Die FAK is daartoe verbind om ons erfenis te bewaar en is bereid om ons kundigheid in die restourasieproses aan te bied om te verseker dat hierdie standbeelde so gou moontlik tot hul eertydse glorie herstel word.
“Ons as die FAK is van mening dat die Tshwane-metroraad hulle beskermingsplig versaak het. Ons is egter bereid om saam met die Metroraad te besin oor watter wyse dit moontlik is om hierdie beelde regtig veilig te kan bewaar. Dit gebeur steeds ondanks die hekke en die sekuriteitswag wat daar is. Die FAK sal graag in gesprek wil tree met die munisipaliteit oor die versorging en bewaring van hierdie beeldegroep,” sê Langner.
As beskermers van kulturele en historiese erfenis, is die FAK verbind tot die bewaring van Suid-Afrika se erfenis en versoek die FAK die owerhede om beslissende stappe te neem op sulke dade van vandalisme.
Dit is skokkend om te sien hoe ons simbole en kulturele bakens sistematies vernietig word,” sê Barry Müller, hoof van nasionale projekte by die FAK.
“Dit is vir my verskriklik hartseer om te sien hoe hierdie prominente beelde skade gekry het en dit is nie net hier waar daar vandalisme en afbreek plaasvind nie, maar regoor die land. Hoe meer mense betrokke raak by die beskerming van ons erfenis, kan voorvalle soos juis hierdie een in die toekoms verhoed word,” sê Charles Rademeyer, kultuurkoördineerder by die FAK.
Die FAK het ’n versoek rakende hierdie aangeleentheid aan die Metroraad gerig, maar het nog geen terugvoer ontvang nie.
Vir enige media navrae, kontak Marianne Pouwels by mariannepouwels@kultuurtuiste.org.za of skakel 063 421 3337

TAGS:

Vlae vertel ’n nuwe verhaal by die VTM

“Elke vlag vertel ’n storie” en vandag word dié stories ook by die Voortrekkermonument (VTM) vertel na die South African Vexillological Association (SAVA) vandeesweek ’n nuwe tuiste in die VTM-argief gekry het.
Die VTM-argief by die Erfenissentrum is ’n skatkis van kultuur, taal en geskiedenis en hiérdie nuwe SAVA-versameling is ’n ongelooflike toevoeging tot hierdie ryk erfenis.
Dr. Bruce Berry, tesourier en sekretaris van SAVA, sê elke vlag vertel ’n storie en hy is baie dankbaar dat die joernale, tydskrifte, navorsingsdokumente én 66 vlae uit ons land se geskiedenis, van hul organisasie nou by die VTM kan wees, waar dit aan die breër publiek beskikbaar gestel kan word.
“SAVA is in 1990 gestig en sedertdien het ons werklik waardevolle werk gedoen in die ontwikkeling van vlagkunde, daarom is ons baie dankbaar dat hiérdie nalatenskap vandag kan voortleef by die VTM,” sê Berry.
“Ons hoop dat meer mense hier by die monument blootgestel kan word aan die wonder van vlagkunde.”
Berry het spottend gesê hy is baie dankbaar vir die TV-karakter Sheldon Cooper wat op The Big Bang Theory veksilologie aan die wêreld blootgestel het met sy vlog of videopodgooi, Fun with Flags, en hy hoop die vlag-gogga sal hier by die monument meer jongmense byt.
Berry het verder verduidelik dat een van die oudste vlae in die wêreld die Deense vlag is wat reeds in 1219 ontwerp en gemaak is en vandag wapper die vlae van 193 onafhanklike lande regoor die wêreld – Elk met sy eie storie.
“Daar is soveel vlae op aarde, selfs meer as die 193 onafhanklike lande in die wêreld; sportspanne het vlae, militêre afdelings, besighede, selfs wanneer jy hier by die monument inry, wapper daar ’n VTM-vlag aan die paal en as mens eers hierdie verhale begin ontdek, gaan daar ’n nuwe wêreld van kultuur en geskiedenis vir jou oop.”
Berry moedig ook oud en jonk aan om betrokke te raak by SAVA. Loer gerus op hul webtuiste vir meer inligting: https://www.savaflags.org.za/
Zabeth Botha, argivaris by die VTM, sê hierdie toevoeging tot die museum en argief is van onskatbare waarde en sy wil almal uitnooi om hier by die monument aan te klop en te begin navorsing doen oor hul eie geskiedenis en interessanthede soos die SAVA-versameling.
Kontak Zabeth@kultuurtuiste.org.za om ’n afspraak te maak om die argief te besoek.

TAGS:

Erfenisdag by die Voortrekkermonument vier Genealogie en Familie-erfenis

Die Voortrekkermonument het op Erfenisdag behoorlik gewemel van opgewondenheid met die lang verwagte Genealogie- en Familiefees wat weer vanjaar aangebied is.
Die geleentheid, ’n geliefde tradisie, het vir feesgangers ’n unieke geleentheid gebied om diep in hul familiewortels te delf terwyl hulle ’n verskeidenheid aktiwiteite geniet wat toegewy is aan die bewaring van familie-erfenis.
Die FAK Genealogielessenaar, wat in Januarie 2020 gestig is, was ’n sleutelkenmerk van die dag. Die lessenaar, wat oorspronklik geskep is om FAK-vriende en die breër publiek met genealogiese navorsing by te staan, verskaf steeds waardevolle inligting oor stambome en erfenis. Besoekers is begroet deur ’n verskeidenheid kundiges wat gereed was om hulle te help om hul ingewikkelde familiestambome te ontsluit.
Jean Visser, een van die feesgangers was baie beïndruk met wat hy ervaar het by die Genealogiefees.
“Dit was vir my vreeslik lekker om my stamboom op te soek in die bronne wat daar was vandag. Ek het nie gedink ek sal enige iets vind nie, aangesien my oupa op ’n skip in Suid-Afrika aangekom het van Nederland af. Ek het toe uiteindelik op my oupa se pa afgekom in een van die boeke.”
’n Hoogtepunt van die dag was die insiggewende paneelbespreking getiteld “Die A, B, C, D, E, F, G van Genealogie,” gelei deur Isabel Groesbeek, FAK se projekbeampte vir genealogie.
Saam met haar was gewaardeerde genealogiese kundiges Tertius Bartmann en dr. Andrew Cook, wat die gehoor in ’n gesprek oor die grondbeginsels van genealogiese navorsing betrek het. Dit het groot entoesiasme onder beide beginners en ervare genealoë aangewakker.
“Die Genealogiefees het 16 verskillende familiebonde, uitgewers en uitstallers gesien waar feesgangers heerlik kon saamkuier en navraag kon doen oor hulle voorouers en stambome. Die mense het dit baie geniet en die uitstallers het ook weer ‘n netwerkgeleentheid gehad. En dit is dan nou juis die doel – om persoonlike erfenis te bevorder en seker te maak dat elke persoon sy eie familiestorie skryf,” sê Groesbeek.
Feesgangers het ook ’n wye verskeidenheid van spesifieke stalletjies verken, waar hulle dieper in die geskiedenis van verskillende familiename kon duik. Hierdie interaktiewe ervaring het feesgangers in staat gestel om op ’n sinvolle manier met hul erfenis te skakel en meer oor hul familie-oorsprong te leer.
“Ek was so ver elke jaar hier gewees en dit was regtig ’n lekker dag gewees. Vandag was baie besonders met al die verskillende uitstallings en familiebonde wat vandag hier teenwoordig was,” meen Dennis Malan, voorsitter van die Malan-familiebond Suid-Afrika en bestuurslid van die Hugenote Vereniging.
Barry Müller, hoof van nasionale projekte, het klem gelê op die belangrikheid van genealogiese navorsing.
“Vir ’n volk wat diep gewortel is in ons geskiedenis, speel genealogiese navorsing ’n kardinale rol in die herontdekking van ons erfenis. Dit gee ons jongmense nie net insig in waar hulle vandaan kom nie, maar versterk ook hul kulturele selfvertroue. Deur die stories van hul voorouers te leer ken, kan hulle ’n sterker identiteit bou en met groter trots hul kultuur en tradisies dra,” sê Müller.
Die dag is afgesluit met ’n opwindende gelukkige trekking, waar die gelukkige ses wenners, Janine van der Walt, Jan-Ludi Esterhuizen, Johan Swart, Nick Swart, Annamarie Dreyer en Liesl Loock weggestap het met pryse wat wissel van ’n naweek vir vier by die FAK se rivierplaas, Udolpho, in die Vrystaat tot ’n Buffetete vir twee by die Voortrekkermonument.
Met prettige aktiwiteite vir die hele gesin en ’n sterk fokus op genealogie, het vanjaar se fees weereens die belangrikheid beklemtoon om te weet waar ons vandaan kom en om die bande wat ons saambind, te vier.
Genealogieliefhebbers kan ook uitsien na die Genealogie- en Familiefees wat in die Kaap op Saterdag 19 Oktober 2024 aangebied word. Die fees word aangebied deur die FAK se Kaapse kantoor in samewerking met die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Nederland en Vlaandere (SASNEV). Die fees word by SASNEV, Sentraalplein 4, Pinelands, Kaapstad gehou en kostes beloop R60 vir volwassenes en R30 vir skoolgaande kinders.
Vir meer inligting oor genealogie of om toegang tot genealogiese hulpbronne te verkry, besoek die FAK-webwerf of kontak vir Isabel Groesbeek by isabel@kultuurtuiste.org.za

TAGS:

Die Voortrekkermonument lééf in Erfenismaand!

Die Voortrekkermonument (VTM) is elke dag ’n miernes van bedrywighede en hiérdie Erfenismaand was geen verskil nie, met verskeie feeste én die eerste Nagtoermaraton wat vir groot opwinding op die terrein gesorg het.
Meer as 12 000 mense het die monument en terrein deur die maand besoek en dit sluit die feeste uit.
Erfenisdag is jaarliks ’n groot hoogtepunt op die VTM-kultuurkalender en vanjaar het duisende mense weer op dié dag by die monument kom kuier om hul kultuur te vier, maar die kersie op die kultuurkoek was verreweg die nagtoere wat tussen 20 en 27 September aangebied is.
Dit is die eerste keer in die geskiedenis van die VTM dat dié Nagtoermaraton aangebied is en honderde mense, insluitend besoekers uit Hongarye, Duitsland en Nederland het die opwindende toere meegemaak.
Christa van de Wetering het ses Nederlandse studente van die Greijdanus School in Zwolle, Nederland, na dié toere genooi as deel van die jaarlikse Sparkles Exchange-uitruilprogram van die Gereformeerde Skool Dirk Postma in Waverley.
Sy vertel dat dié uitruilprogram die leerlinge blootstelling gee aan ander kulture en hul geskiedenis, en die nagtoer was vir haar die perfekte manier om die jong Nederlanders aan die Afrikanerkultuur voor te stel.
“Die Voortrekkermonument was vanjaar ’n groot hoogtepunt vir die studente veral omdat hulle die geskiedenis van die Groot Trek op so ’n unieke manier kon leer.”
“Die toneelspel en beligting was asemrowend, tog was die lekkerste deel van die toer volgens al die studente die boerebederf voor die vertonings,” sê Van de Wetering.
Die groep het ’n behoorlike kultuurinspuiting by die monument gekry en heerlike potjiekos en tuisgebakte brood hiér geniet.
“Daar’s min dinge so eg Suid-Afrikaans as ’n lekker bord potjiekos, so dit was ’n heerlike verrassing tydens die nagtoere,” sluit Van de Wetering af.
Die Nagtoer was vanjaar ook vir die eerste keer in Engels aangebied en een van die besoekers, Agnes Feher, sê dit was ongelooflik om die geskiedenis op so ’n skouspelagtige manier te kon leer en ervaar.
“Ons het die toer baie geniet. Daar is soveel van die stories wat ek reeds geken het, maar om dit só te ervaar en déél te word van die vertelling was werklik asemrowend,” sê Feher.
Christiaan Jordaan, toerismehoof van die VTM, sê hy is baie opgewonde dat die monument vanjaar tydens Erfenismaand weer bewys het waarom dit as een van die gewildste toeristeaantreklikhede in die land bestempel word.
“Erfenismaand was beslis ’n hoogtepunt vir ons by die VTM met meer as 12 000 mense wat vandeesmaand die monument en terrein besoek het, dan praat ons nie eers van dié wat hier kom kuier het op Erfenisdag, tydens ons Nagtoere of met die afgelope naweek se Wyn en Wildsfees nie,” sê Jordaan.
“Die monument is werklik ’n tuiskomplek vir almal wat hul kultuur wil kom uitleef en dit maak ons baie trots om te sien dat dit nie net plaaslike besoekers is nie, maar mense van alle uithoeke van die aarde wat inkoop in die verhaal wat ons hier vertel. Met die nagtoere het ons ook op die laaste aand ’n 10de verjaarsdagpartytjie aangebied wat net weer bewys dat ons land se jongmense ook ’n groot liefde het vir hul kulturele erfenis en dit gee my baie hoop!”
Jordaan sê hy hoop dat hierdie Erfenismaand mense geïnspireer het om nie net een keer ’n jaar hul kultuur te vier nie, maar dit elke dag uit te leef, en waar beter om dit te doen as by die Voortrekkermonument?

TAGS:

1914-Rebellie word deur ’n nuwe lens bekyk by die Voortrekkermonument

“Mens moet jou geskiedenis verstaan, anders verstaan jy nie jou mense nie.” Só vertel prof. Jackie Grobler, een van ons land se mees gevierde historici toe hy op 29 Augustus by die Voortrekkermonument (VTM) kom kuier het om ’n lesing aan te bied oor die Rebellie van 1914.
Hierdie lesing is deur die Erfenisstigting (ES) aangebied, wat gereeld hierdie tipe projekte aanpak om broodnodige bewusmaking te kweek oor die belangrikheid van geskiedenis en erfenisbewaring.
Groot geeste uit die Afrikaanse kultuurwêreld, soos dr. Pierre Edwards, voormalige hoof van die Afrikaanse Hoër Seunskool, die hoofleier van Die Voortrekkers, Karin Stofberg en Flip Buys, uitvoerende hoof van die Solidariteit Beweging was onder die gehoor.
Lizette Jansen, bestuurder van die ES, sê sy hoop dat hierdie praatjie mense inspireer om hul eie geskiedenis te leer ken én daarop te begin bou.
“Vanjaar is dit die 110de herdenking van die 1914-Rebellie daarom het ons dit goedgedink om prof. Grobler te nooi om dié belangrike historiese gebeurtenis te herdenk,” sê Jansen.
“Dié Rebellie is redelik onderbeklemtoon in vergelyking met gebeurtenisse soos die Groot Trek en die Anglo-Boereoorlog en ek kan nie aan iemand meer kundig dink om ’n nuwe lig hierop te laat skyn as prof. Grobler nie.”
Grobler was jare lank ’n geskiedenislektor verbonde aan die Universiteit van Pretoria én het ook al gedien op die direksie van die VTM.
Tydens die lesing, getiteld Die Afrikaner-rebellie van 1914 in die konteks van protesbewegings van die Afrikanergemeenskap het prof. Grobler gefokus op verskeie eras uit die Afrikanergeskiedenis, naamlik 1795, na wie hy verwys as die Patriotte, die Voortrekkers van 1835 tot 1848, die Transvalers van 1880 tot 1881 én die Afrikaners van 1914.
“Of mens wil of nie, ons is almal nageslagte van mense, mense wat verskillende goed gedoen het en daarom móét ons kan terug kyk na die lewe van dié mense om meer te leer oor hulle, onsself en die wat na ons gaan kom,” sê Grobler.
Rebellie, opstand of betoging, het Grobler vertel, het ’n groot impak in die geskiedenis van die Afrikaner gehad.
“Waarop het die vier rebellies uitgeloop?” stel hy die vraag:
Voor die Groot Trek het die grensboere se “rebellie” gelei tot die verval van die sogenaamde Republieke van Swellendam en Graaff-Reinet, tóg, vertel hy, het die vryheidsdroom voortgeleef. “Dit het natuurlik gelei tot die Groot Trek en die stigting van die Boererepublieke.”
Later het die Afrikaneropstand gelei tot die Eerste Vryheidsoorlog en die herstel van die Zuid-Afrikaansche Republiek.
“Die Rebellie van 1914 het misluk, maar was vir die regering ’n Pyrrhiese oorwinning wat gelei het tot ’n groter sosio-kulturele rewolusie – Die Vroueoptog van 1915, die stigting van die Helpmekaarbeweging – en het as ’n stimulus vir Afrikaanse letterkunde gedien.”
Die eeueoue uitdrukking lei “as jy nie weet waar jy vandaan kom nie, sal jy ook nie weet waarheen jy op pad is nie”, en hierdie lesing van prof. Jackie Grobler het net weer bewys hoe belangrik dit is om mens se geskiedenis te ken, te bewaar en te onderhou.
TAGS:

Die Solidariteit Beweging staan verenig teen die BELA-wetsontwerp: ’n Stryd vir onderwysvryheid en die toekoms van Afrikaans

Verskeie organisasies van die Solidariteit Beweging, waaronder die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK), het vandag in ’n perskonferensie ’n verenigde front aangekondig om teen die voorgestelde Wysigingswetsontwerp op Basiese Onderwyswette (BELA) te staan.
Die koalisie van sewe instellings het aangekondig hulle sal die regsroete volg om die wetsontwerp se nadelige uitwerking op die outonomie van skoolbeheerliggame en die toekoms van Afrikaans as onderrigtaal in skole te weerstaan.
Die BELA-wetsontwerp, wat na verwagting Vrydag deur president Cyril Ramaphosa onderteken sal word, dreig om sleutelbesluitnemingsbevoegdhede wat verband hou met skooltoelatings en taalbeleide te sentraliseer. Hierdie verskuiwing, voer die koalisie aan, sal gemeenskapsgedrewe onderwys ondermyn en die regte van ouers, onderwysers en skoolbeheerliggame aftakel om te besluit wat die beste vir hul kinders is.
Gerhard Pretorius, kommunikasiebestuurder van die FAK, het tydens die perskonferensie die koalisie se bekommernisse passievol verwoord: “Ons kinders is pionne in die regering se skaakspel en hulle gee nie om om die toekoms van ons land op te offer vir hul eie selfsugtige gewin nie. Een van die voorwaardes vir die Regering van Nasionale Eenheid was dat die BELA-wet, soos hy nou staan, nie onderteken sal word en in werking sal tree nie.”
Pretorius sê ‘Los my Afrikaans!’ is nie meer net ’n slagspreuk nie.
“Dit is ’n oproep om die nalatenskap en toekoms van Afrikaans in ons skole te beskerm. Die BELA-wet het ten doel om die magte van die beheerliggame weg te vat oor onder meer taalbeleide en dit te sentraliseer in die regering se kloue. Dit ontneem gemeenskappe van hul reg om te besluit wat die beste vir hul kinders is.”
Die regering is aggressief besig om rassewetgewing te druk.
“Daar is nou 142 rasgebaseerde wette wat in die struktuur van ons land se bestuur ingebed is. Hul volgende teiken is Afrikaans, aangesien hulle stelselmatig poog om dit uit skole uit te wis, net soos dit reeds van verskeie universiteite gestroop is,” sê Pretorius.
As Afrikaans nie meer die onderrigtaal in skole is nie, word ’n stadige uitwissing in die gesig gestaar. Is die regering se volgende doelwit om die derde mees gesproke taal in Suid-Afrika uit te roei? Afrikaans is een van die jongste tale ter wêreld, en in minder as ’n eeu het dit gegroei tot ’n ten volle ontwikkelde wetenskapstaal. Tog dreig die regering nou die 2226 openbare Afrikaanse skole in ons land. Ons kan nie bystaan en dit laat gebeur nie!
“Die handskoene is af. As president Ramaphosa die BELA-wetsontwerp onderteken, sal ons hom in die hof sien!” sê Pretorius.
Die koalisie beskou die BELA-wetsontwerp as ’n algehele aanval op die regte van ouers, gemeenskappe en skole om die beste opvoedkundige omgewing vir hul kinders te bepaal. Die wetsontwerp se bepalings, wat skoolbeheerliggame van hul gesag oor taalbeleide en toelating ontneem, kan lei tot die sistematiese erosie van Afrikaansmediumonderrig regoor die land.
Die boodskap van vandag se perskonferensie is duidelik: “Los My Afrikaans uit!”
Dit is meer as ’n stryd vir ’n taal — dit is ’n stryd vir die toekoms van gemeenskapsgedrewe onderwys in Suid-Afrika. Die FAK glo vas dat die BELA-wetsontwerp sal lei tot die geleidelike uitwissing van Afrikaans as onderrigtaal in skole, tensy daar onmiddellik opgetree word.
Die koalisie staan gereed om die regte van ouers, onderwysers en gemeenskappe in die hof te verdedig, en sal voortgaan om steun regoor die land te werf.
Vir verdere inligting, kontak vir Gerhard Pretorius, kommunikasiehoof van die FAK, by gerhard@kultuurtuiste.org

TAGS:

Duitse LP se eerste besoek aan SA lei hom na die Voortrekkermonument

Die Duitse parlementslid, Nils Schmid, het vandeesweek vir die eerste keer voet aan wal gesit in Suid-Afrika en sy eerste besienswaardigheid wat hy graag wou besoek, was die ikoniese baken van hoop – die Voortrekkermonument (VTM).
Schmid is vergesel deur Nicole Harms, kultuurbeampte van die Duitse Ambassade aan Suid-Afrika, en Franziska Kock, die beleidsadviseur, tydens sy besoek vandag (6 Augustus).
Harms sê dit was baie interessant om die VTM te kon besoek en hier te sien hoe kultuur ontwikkel het.
“Dit is werklik ’n belewenis om hier te wees en die verhaal van die Voortrekkers te kan hoor – van hoe hulle getrek het en opgebou het tot vandag,” sê Harms.
Kock, ’n LP van die Duitse Sosiale Demokratiese Party, sê hy was verstom oor die grootsheid van die Voortrekkermonument én inspireer deur die diverse geskiedenis van Suid-Afrika.
“Mens besef nie altyd hoe groot Suid-Afrika werklik is nie en hier by die monument het die storie van die Suid-Afrikaanse kultuur net meer lewe gekry.”
“Dit was werklik interessant om hier meer te kon leer oor die geskiedenis van die land,” sê Schmid.
Christiaan Jordaan, toerismebestuurder by die VTM, sê dié besoek herbevestig dat die Voortrekkermonument werklik ’n wêreldklasmonument is en een van die bestes in die land.
“Oor die afgelope paar jaar is ons geseënd om te sien hoe internasionale toeriste terugkeer na die VTM en dit is vir ons veral verblydend om te sien hoeveel hooggeplaaste afvaardigings uit ander lande hiér kom besoek aflê. Bykans 22 000 internasionale besoekers het tussen Januarie en Julie vanjaar besoek kom aflê by die Voortrekkermonument. Dit is ’n bewys waarom die monument, selfs op internasionale vlak gesien word as een van die toonaangewende toeristebestemmings in die land,” sê Jordaan.
Koch het op haar beurt afgesluit en haar dank uitgespreek oor hoe gasvry hulle by die monument ontvang is.

Nicole Harms, Nils Schmid en Franziska Koch was baie inspireer deur hul toer deur die monument
Nicole Harms, Nils Schmid en Franziska Koch was baie inspireer deur hul toer deur die monument
Nils Schmid en Christiaan Jordaan
Nils Schmid en Christiaan Jordaan
Schmid, Kock en Jordaan verken Pretoria vanaf die monument se stoepe
Schmid, Kock en Jordaan verken Pretoria vanaf die monument se stoepe
TAGS:

FAK verwelkom Cara Tomlinson as nuwe kultuurkoördineerder vir Noord-Kaap

Die Federasie van Afrikaanse Kultuur-vereniginge (FAK) se voetspore lê diep in die grond van Suid-Afrika en nou loop dié spoor nog weier tot in die Noord-Kaap.
Die FAK het vanjaar ’n nuwe kultuurnetwerk-tak in Orania gestig met die energieke jong Cara Tomlinson aan die stuur van sake. Die FAK is opgewonde om Tomlinson te verwelkom as die kultuurkoördineerder vir die Noord-Kaap-streek.
Die 24-jarige Tomlinson, oorspronklik uit die Paarl, is al vir jare aktief betrokke by die doen en late van Orania se gemeenskap, na sy in 2014 daarheen verhuis het om haar hoërskoolopleiding te voltooi.
Sy het haar akademiese strewes aan die Noordwes-Universiteit bevorder en ’n BA-graad in Kommunikasie en ’n NGOS-kwalifikasie verwerf. Met haar uitgebreide agtergrond en passie vir taal en kultuur is sy uitgeknip om hierdie nuwe inisiatief te lei.
Tomlinson kan nie wag om aan die werk te spring nie. “Ek is baie lief vir mense, my taal en my kultuur, en ek geniet dit baie om mense bymekaar te bring en netwerke te bou.”
“Toe ek van hierdie pos hoor, het ek besef dat ek uitgeknip is daarvoor en ek is opgewonde oor die geleentheid om kulturele bewustheid in Orania te kweek,” sê Tomlinson.
Tomlinson se verbintenis met haar erfenis loop diep. Sy verwys liefdevol na haar kinderjare; gevul met volksliedjies, FAK-musiek en haar voortdurende belangstelling in die Afrikaner se geskiedenis, insluitend die Groot Trek.
Haar liefde vir Afrikaans en die rol daarvan in haar identiteit is duidelik. “’n Mens se identiteit word grootliks gebou deur jou geloof, taal, kultuur, en die omgewing waarin elkeen van ons geplaas is. As jong Afrikaner leef ek elke dag met passie, en dit is iets wat my identiteit definieer. Afrikaans is die taal waarin ek droom, dink en doen.”
Tomlinson se nuwe rol by die FAK spring met ’n vol kulturele kalender in Orania af wat verskeie feeste en aktiwiteite soos die komende Orania-karnaval, Erfenisdag in September, Heldedag in Oktober en Geloftedag in Desember insluit.
Sy vertel dat sy gretig is om by te dra tot hierdie geleenthede en meer. “Daar is baie opwindende dinge wat in Orania voorlê en ek sien daarna uit om deel daarvan te wees. Die mense hier verstaan dat die behoud en uitbreiding van ons kultuur noodsaaklik is en dit is wonderlik om daardie toewyding te sien.”
Terwyl Tomlinson haar rol as kultuurkoördineerder inneem, is sy toegewyd daaraan om saam met die FAK Orania se ryk kulturele erfenis te bou en te bewaar. Haar rol sal deurslaggewend wees in die bevordering van ’n dieper kulturele verbintenis binne die Orania-gemeenskap.
Barry Müller, hoof van nasionale projekte by die FAK, sê hy is opgewonde dat dié organisasie ook nou in Orania kan vlamvat. “Ons (die FAK) is baie opgewonde om te sien wat Cara kan vermag in die Noord-Kaap. Na die stigting van die FAK-jeug in 2023 het ons al hoe meer jong mense ontmoet wat die ‘kultuurfakkel’ wil opneem en die lig van hoop die toekoms indra, en sý is ’n sprekende voorbeeld hiervan.
“Daar is soveel potensiaal in die Noord-Kaap en ons is werklik opgewonde om te sien hoe sy die FAK daar kan laat vlamvat,” sê Müller.

TAGS:

Kruger se “laaste rusplek” word deur FAK verewig

Die inhoud van oudpresident Paul Kruger se sterfkamer, uit Clarens in Switserland, het 120 jaar later sy tuiste gevind by ons kultuurtuiste, die Voortrekkermonument.
Die inisiatief is deur die Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge (FAK) van stapel gestuur.
Na die Villa in Clarens in die vroeë 90’s verkoop is, is ’n serwituut vir 25 jaar aan die FAK goedgekeur. Dié serwituut het in 2021 verval en die inhoud van die vertrek waarin Kruger oorlede is, is aan die FAK terugbesorg en in die Kruger-galery by die VTM opgeneem.
Die FAK het vandag (12 Julie), kort voor die herdenking van Kruger se sterfdag op 14 Julie 1904, tydens ’n spoggeleentheid by die Voortrekkermonument die nuwe Kruger-sterfkamer, ’n replika van die vertrek waarin hy oorlede is, bekendgestel.
Die oorspronklike bed waarin Kruger gesterf het staan al vir jare in die Krugerhuis in Pretoria en nou kan die replika wat spesiaal vir Villa Kruger gemaak was hiér gesien word.
Danie Langner, besturende direkteur van FAK sê dis ’n geskiedkundige oomblik om die artefakte weer op eie bodum te hê.
“Dis ’n groot voorreg vir die FAK om hier by die VTM die Kruger-Sterfkamer te kon bou,” sê hy.
“Dit maak vir die FAK sin om dit hier by die monument te doen omdat Kruger se voetspore ook in die Groot Trek getrap is.”
Paul Kruger was as jong seun deel van die Slag van Vegkop en word ook op dié veldslag se fries in die monument se heldesaal uitgebeeld. Die Vrijheidsreis uitstalling in die kelder van die monument eindig ook in Pretoria, op die voorstoep van Paul en Gezina Kruger se huis en in die Historiese Trekroetetuin staan ’n 14-jarige Kruger wat ’n leeu jag ook sy plek vol.
Villa Kruger, soos dit deur die jare bekend geword het, is die huis waarin die voormalige president
van die Zuid-Afrikaansche Republiek die laaste ses maande van sy lewe deurgebring het.
Tydens die amptelike bekendstelling van die Kruger-sterfkamer het prof. Danie Goosen, voorsitter van die FAK se direksie ’n toespraak gelewer oor “die betekenis van Paul Kruger in 2024”.
Goosen sê die nabyheid met Kruger se sterfkamer vul mens met ontsag.
“Hier waar ons staan, is ons met ontsag gevul, nie net omdat ons voor Kruger se sterfkamer staan nie, maar omdat ons vandag weer ’n reus uit ons geskiedenis se lewe kan vier. Ons is, om Anna M Louw aan te haal, ‘dankbaar vir die geskenk wat Paul Kruger se nalatenskap steeds vir ons beteken.’”
Twee broers Paul en Pieter (Tokkie) Kruger, wat sesde geslag-afstammelinge van die ontslape Kruger is, het ook die verrigtinge by gewoon.
Paul (52) het spesiaal uit die Kaap hier kom kuier en sê dit maak hom ongelooflik trots om te weet sy grootoupa word vandag nog hier by die VTM vereer.
“Dit klink so geyk, maar die waarheid is ek kan nie anders as om oor te loop van trots nie.”
“Ek en my gesin het in 2017 Switzerland toe gereis om die huis te besoek en nou kan ons, vir die eerste keer ooit, hier in Pretoria kom kuier om nader aan die storie van ons grootoupa te kom,” sê Paul.
Pieter (66) sê vandag was vir hom ’n emosionele oomblik.
“Ons het groot geword met die stories van ons oupagrootjie se oupa en vandag het dié stories weer net duideliker geword met die voorwerpe uit sy verhaal wat hier voor ons staan. Dit maak mens emosioneel en trots,” sê Kruger.
“Deesdae hoor mens al hoe meer dat jongmense nie die geskiedenis ken nie en mens raak bang dat dié verhale gaan verdwyn so ons is baie dankbaar dat die FAK die storie van ons familie hier bewaar en vertel word.”

TAGS:

Mampoerkultuurfees lok duisende na die Voortrekkermonument

Die immergewilde Mampoer Kultuurfees en Kampioenskappe is al vir dekades een van die bekendste feeste in Pretoria en vanjaar het duisende mense kom kuier toe dié fees vir die eerste keer by die Voortrekkermonument aangebied is.
Die fees is vanjaar ouder gewoonte in samewerking met die Mampoerstokersgilde van Suid-Afrika aangebied.
Oom Alwyn Swart, voorsitter van die Mampoerstokersgilde, sê hy is baie dankbaar vir die opkoms vanjaar en verál bly om te sien hoeveel mense inkoop in nie net die mampoerkultuur nie, maar ook Afrikanertradisies soos boeresport en jukskei speel.
“Die jaar was dit die eerste keer wat ons die fees by ’n nuwe venue aangebied het en ons is baie dankbaar dat dit só ’n groot sukses was,” sê Swart.
“Vanjaar het ons ’n rekordgetal inskrywings van 685 bottels mampoer en likeurs vir die kampioenskappe gekry. Ons het weer baie lekker, unieke inskrywings gekry en ek dink ons het selfs die grootse fynproewers gelukkig gehou.”
Die algehele wenner vir die tweede agtereenvolgende jaar was Marijke Kleynhans van Stilbaai.
Henk Maree, bestuurder van funksies en feeste by die VTM, sê vanjaar se fees was een van die lekkerste feeste van die jaar op die monumentterrein.

TAGS: